Trong 04 ngày từ 29/6 đến 02/7/2023, Khoa Cấp cứu – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ tiếp nhận 03 trường hợp bị rắn cắn trên địa bàn Huyện Đoan Hùng, Thanh Ba và TP Việt Trì.
Vào thời điểm mùa mưa, số bệnh nhân bị rắn cắn lại gia tăng do giai đoạn sinh nở, phát triển trong năm, đặc biệt các loài rắn độc. Tình trạng biến đổi khí hậu và phá vỡ môi trường sống của rắn nên chúng phải “tìm đường” khác để trú ẩn và kiếm ăn trong các khu vườn, tán cây, bụi cỏ,…gần dân cư sinh sống.
Trường hợp “Rắn hổ mang” cắn
* Bệnh nhân V.M.T (55 tuổi, Đông Thành, Thanh Ba) nhập viện hồi 23h18 ngày 29/6 trong tình trạng sưng nề, đau nhức, bầm tím trên mu bàn tay trái. Trước đó vào khoảng 21h, bệnh nhân bị rắn cắn tại nhà riêng.
Cùng với hình ảnh gia đình cung cấp, các bác sĩ thăm khám và chẩn đoán xác định “Rắn hổ mang cắn giờ thứ 3”.
Sau khi giải thích tình trạng với gia đình, bệnh nhân được chỉ định dùng “Huyết thanh kháng nọc độc rắn hổ”. 30 Lọ huyết thanh đã được sử dụng trong ngày đầu tiên.
Sang ngày thứ hai, các triệu chứng đã giảm nhiều, đỡ đau nhức sưng nề tại vết cánh và vùng bàn tay. Đến ngày thứ 5, tình trạng ổn định hơn, không có hoại tử. Bệnh nhân dự kiến được ra viện sau 2 ngày tới.
* Cũng bị rắn hổ mang cắn nhưng trường hợp bệnh nhân M (trú tại Đoan Hùng, Phú Thọ) lại diễn biến nặng hơn.
Theo lời người nhà kể, sau khi thức dậy vào khoảng 4h50 sáng ngày 02/7, bệnh nhân bước chân xuống di chuyển trong phòng ngủ và bị rắn ẩn nấp trong gầm tủ cắn.
Bệnh nhân được người nhà đưa đến trung tâm y tế gần nhất tuy nhiên không có thuốc đặc trị nên đã được chuyển xuống Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ trong tình trạng: Tỉnh, sưng nề, đau nhức lan rộng từ bàn chân lan lên cẳng chân, hoại tử mu bàn chân phải và được truyền 30 lọ huyết thanh kháng nọc rắn trong ngày đầu tiên. Sau dùng huyết thanh bệnh nhân đã giảm các triệu chứng đau buốt, sưng nề. Bệnh nhân được dùng thuốc theo phác đồ và hội chẩn chuyên khoa chấn thương.
Trường hợp “Rắn lục” cắn
Rạng sáng 02/7, bệnh nhân N.B.N (35 tuổi, Hy Cương, Việt Trì) bị rắn cắn tại sân nhà và ngay lập tức được người nhà chuyển đến Khoa Cấp cứu, nhập viện trong tình trạng sưng nề đau nhức tại vết cắn vùng gót chân, test đông máu tại giường 20 phút: máu không đông. Đông máu cơ bản: fibrinogen giảm thấp
và vị trí vết rắn cắn sau 03 ngày điều trị
Bệnh nhân được chẩn đoán xác đinh rắn lục cắn và được truyền ngay 10 lọ huyết thanh kháng rắn lục
Ngày thứ hai, các triệu chứng đã giảm nhiều, đỡ sưng nề, đau nhức. Kết quả xét nghiệm không có rối loạn đông máu, không có giảm tiểu cầu.
Nhận định về trường hợp rắn cắn
Tại Việt Nam, phổ biến loại rắn độc đặc trưng gồm rắn hổ mang, rắn cạp nong, cạp nia, rắn lục,…Mỗi loài rắn khác nhau có đặc trưng về độc tính của nọc khác nhau. Khi bị cắn, người bệnh sẽ có biểu hiện khác nhau phụ thuộc vào loài rắn, vị trí vết cắn, rắn no hay đói…
Điều trị rắn cắn hữu hiệu nhất là huyết thanh kháng nọc rắn. Thời điểm sử dụng tốt nhất là 6h đầu. Tuy nhiên trong 24h đầu vẫn có hiệu quả.
Vì vậy, sau khi bị rắn cắn, bệnh nhân cần được xử trí và cấp cứu kịp thời để hạn chế tình trạng bị hoại tử tay chân, rối loạn đông máu, nhiễm trùng máu, thậm chí bị tử vong.
Theo TS. BS. Hà Thị Bích Vân – Trưởng Khoa Cấp Cứu: Từ cuối năm 2021 Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ đã triển khai điều trị rắn độc cắn bằng huyết thanh kháng nọc rắn hổ mang và rắn lục . Đến nay, gần 100 trường hợp bị rắn cắn trên địa bàn đã được điều trị kịp thời mà không cần phải chuyển lên tuyến trên”.
Bác sĩ cũng khuyến cáo người dân khi bị rắn cắn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để sơ cứu, xử trí kịp thời và liên hệ ngay Khoa Cấp Cứu theo số điện thoại 0210 6254 117 để được tư vấn xử trí dùng huyết thanh kháng nọc rắn một cách hiệu quả nhất.
