Theo tổ chức y tế thế giới (WHO 2010), GTMT xảy ra ở 11,7% đàn ông có tinh dịch đồ bình thường và 25,4% đàn ông có tinh dịch đồ bất thường. Hơn 80% trường hợp GTMT không bị hiếm muộn nhưng 35 – 40% đàn ông hiếm muộn nguyên phát bị GTMT và 69 – 81% đàn ông hiếm muộn thứ phát bị bệnh này.
- Định nghĩa:
- Các tĩnh mạch tinh hoàn tạo thành những nhánh thông nối chằng chịt bao quanh động mạch tinh, như một đám rối dây leo. Giãn tĩnh mạch tinh (GTMT) là tình trạng giãn đám rối tĩnh mạch dây leo trong bìu.
Hình 1: Giản phẫu tĩnh mạch tinh
- Theo tổ chức y tế thế giới (WHO 2010), GTMT xảy ra ở 11,7% đàn ông có tinh dịch đồ bình thường và 25,4% đàn ông có tinh dịch đồ bất thường. Hơn 80% trường hợp GTMT không bị hiếm muộn nhưng 35 – 40% đàn ông hiếm muộn nguyên phát bị GTMT và 69 – 81% đàn ông hiếm muộn thứ phát bị bệnh này. Điều này chứng tỏ GTMT làm suy giảm dần chức năng sinh tinh của tinh hoàn. Gần 50% những người bị vô sinh nam có tinh dịch đồ bất thường trong đó GTMT là nguyên nhân hay gặp nhất và có thể điều trị bằng phẫu thuật. Hiện tại chưa có cách phòng bệnh GTMT.
- Nguyên nhân: Sự trào ngược của dòng máu vào tĩnh mạch tinh trong là nguyên nhân gây GTMT mà trong đó căn nguyên được nhiều người chấp nhận nhất là do không có van hoặc hệ thống van ở tĩnh mạch tinh (TMT) trong bị suy yếu, vì vậy có trào ngược máu từ tĩnh mạch thận trái hay tĩnh mạch chủ dưới vào đám rối TMT .
- Giãn tĩnh mạch tinh gây rối loạn chức năng tinh hoàn. Tác động của giãn TM tinh biểu hiện dưới dạng tinh hoàn ngừng phát triển, các bất thường về tinh dịch đồ, rối loạn chức năng tế bào Leydig và các biến đổi mô học.
- Chẩn đoán:
- Lý do chủ yếu để người bệnh đi khám là đau tức vùng bẹn bìu hoặc hiếm muộn con cái.
- Hiện nay việc chẩn đoán GTMT vẫn dựa chủ yếu và lâm sàng và siêu âm Doppler bìu
- Điều trị:
- Thuyên tắc TMT giãn qua da xuôi dòng hay ngược dòng
- Điều trị phẫu thuật bao gồm mổ mở kinh điển, phẫu thuật qua nội soi hay vi phẫu thuật
- Áp dụng vi phẫu thuật trong điều trị tĩnh mạch tinh giãn
- Vi phẫu thuật dựa trên kỹ thuật mổ mở kinh điển với đường mổ qua ngả bẹn.
- Nhờ sự phóng đại phẫu trường nên dễ dàng nhận biết để thắt TMTG một cách triệt để và bảo tồn động mạch tinh cũng như hệ bạch mạch, giúp giảm tỉ lệ tái phát, tránh được biến chứng teo tinh hoàn và tràn dịch tinh mạc về sau.
Hình 2: Tĩnh mạch tinh trong dưới sự phóng đại của kính vi phẫu
- Với những ưu điểm nêu trên, vi phẫu thuật trong điều trị GTMT đã được chấp nhận rộng rãi và đang được hầu hết áp dụng ở các trung tâm Nam khoa trên thế giới và Việt Nam
Hình 2 : Phẫu thuật dưới kính vi phẫu
- Tại bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ vi phẫu thuật điều trị GTMT được thực hiện từ năm 2016 song hành cùng với những phương pháp phẫu thuật khác. Tuy nhiên, cùng với xu hướng của thế giới trong những năm gần đây; vi phẫu thuật đã trở thành phương pháp chủ yếu để điều trị bệnh giãn tĩnh mạch tinh.
ThS.BS. Tuấn Anh
