Phương pháp can thiệp bằng kỹ thuật TIPS đã được Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ áp dụng và đưa vào điều trị thành công trên người bệnh vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch dạ dày do xơ gan.
TIPS là phương pháp mới trong điều trị bệnh xơ gan đã được trên thế giới áp dụng khoảng hơn 20 năm nay và ở Việt Nam mới chỉ được áp dụng vài năm gần đây.
Trong năm 2018, các bác sỹ Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ đã can thiệp thành công và mang lại niềm vui cho hàng chục người bệnh xơ gan biến chứng xuất huyết tiêu hóa do vỡ giãn tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch dạ dày mà điều trị bằng nội soi thắt búi giãn tĩnh mạch không hiệu quả.
Điển hình là trường hợp người bệnh Hà Văn C – 63 tuổi, trú tại Tân Sơn – Phú Thọ. Ngày 31/08/2018, người bệnh C nhập viện trong tình trạng nôn ra máu, đi ngoài phân đen số lượng nhiều và được chẩn đoán“xuất huyết tiêu hóa mức độ nặng do giãn vỡ tĩnh mạch thực quản và tĩnh mạch phình vị dạ dày”. Người bệnh được điều trị tại Đơn vị Hồi sức cấp cứu trong 3 ngày sau đó đột ngột xuất hiện nôn ra máu với số lượng nhiều do búi giãn tĩnh mạch vỡ lại. Tình trạng nặng, huyết áp tụt xuống 50/30 mmHg. Các bác sĩ đã tiến hành hồi sức, truyền dịch, truyền máu cấp cứu. Lượng máu được truyền vào tổng cộng là 10 đơn vị máu nhưng huyết áp chỉ lên được mức 80mmHg, tiên lượng rất xấu.
Hội chẩn khẩn trương, kịp thời giữa các bác sĩ Đơn vị Hồi sức cấp cứu và Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã quyết định làm thủ thuật can thiệp tạo luồng thông Cửa – Chủ trong gan qua đường tĩnh mạch cảnh (TIPS). Sau hơn 1 giờ, êkíp can thiệp của Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã cầm máu thành công và đặt Stent tạo đường thông Cửa – Chủ tốt. Sau can thiệp người bệnh ổn định, huyết áp trở về bình thường, huyết động cải thiện và người bệnh ăn uống tốt và được xuất viện. Sau thời gian theo dõi gần 4 tháng, người bệnh đã hoàn toàn khỏe mạnh, ăn uống tốt và không bị xuất huyết tiêu hóa tái phát nữa.
Theo BS Trần Quang Lục – Bác sĩ trực tiếp can thiệp cho người bệnh cho biết: Xuất huyết tiêu hóa do vỡ búi giãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch dạ dày là biến chứng nặng của xơ gan, tỷ lệ tử vong rất cao, có thể lên đến 30 – 50%, có nhiều người bệnh bị nôn ra máu còn chưa kịp đến bệnh viện đã tử vong, thậm chí vào bệnh viện rồi, được truyền rất nhiều máu và điều trị bằng nội soi cũng không qua khỏi do không thể cầm được máu. Trường hợp người bệnh C. diễn biến rất nặng, đã bị shock mất máu, các bác sỹ đã vừa tiến hành can thiệp cấp cứu vừa hồi sức để nâng huyết áp. Theo bác sỹ Lục, đối với người bệnh này, nếu không có phương án can thiệp sớm thì nguy cơ tử vong rất cao. Ngoài trường hợp người bệnh C., còn có nhiều trường hợp xuất huyết tiêu hóa khác được các bác sỹ Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ được điều trị thành công bằng phương pháp TIPS, các bệnh nhân sau điều trị cho đến nay chưa bị xuất huyết tiêu hóa tái phát lần nào.
ThS.BS Bùi Mạnh Cường – Trưởng ĐV HSCC và BS. Trần Quang Lục chụp ảnh lưu niệm cùng người bệnh Hà Văn C. trước khi ra viện.
Hình ảnh nội soi người bệnh L.H.P (51 tuổi) trước can thiệp (hình A): chảy máu nhiều do vỡ búi giãn tĩnh mạch thực quản, cầm máu bằng nội soi không kết quả; và sau can thiệp (hình B): các búi giãn đã xẹp gần như hoàn toàn.
Stent tạo luồng thông cửa – chủ (TIPS) đặt cho người bệnh C.M.T (55 tuổi)
Các bác sỹ đang thực hiện kỹ thuật TIPS cho người bệnh
Phương pháp TIPS hay tạo luồng thông Cửa- Chủ trong gan qua đường tĩnh mạch cảnh là phương pháp can thiệp nội mạch, xâm lấn tối thiểu, không phải phẫu thuật, giúp giảm các biến chứng cũng như là hồi phục nhanh sau can thiệp. Là phương pháp có thể điều trị dự phòng chảy máu tiêu hóa hoặc điều trị cấp cứu chảy máu tiêu hóa do vỡ búi giãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch dạ dày mà điều trị nội khoa hoặc nội soi không hiệu quả, tức là người bệnh đã thắt tĩnh mạch thực quản nhiều lần mà vẫn chảy máu tái phát hoặc một số trường hợp không thể điều trị thắt tĩnh mạch bằng nội soi được.
Các bác sỹ khuyến cáo, nếu người bệnh bị xơ gan mà có biến chứng giãn tĩnh mạch thực quản, tĩnh mạch dạ dày thì cần được khám chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời, tránh tình trạng biến chứng nặng.
Hoa Lê
