Mùa hè đến, chúng ta không cưỡng lại được sức hấp dẫn từ biển xanh, cát trắng nắng vàng hay những khu nghỉ dưỡng mát mẻ. Bên cạnh việc chuẩn bị hành trang cho những chuyến đi thì vấn đề sức khỏe nảy sinh trong mùa dịch cũng cần được các bạn quan tâm lưu ý. Với thời tiết nắng nóng mùa hè, du khách thường hay gặp những vấn đề sức khỏe sau:
1.Rối loạn tiêu hóa, ngộ độc thức ăn (Acute Gastroenteritis)
– Nguyên nhân: nhiệt độ và độ ẩm môi trường tăng cao vào mùa nắng nóng tạo điều kiện cho các vi khuẩn sinh sôi nhanh hơn trong thức ăn, đặc biệt là những loại thực phẩm chế biến không hợp vệ sinh. Khi ăn chúng ta rất khó đánh giá được thức ăn đó có đảm bảo an toàn hay không? Các triệu chứng thường gặp là đau quặn bụng từng cơn, tiêu chảy, nôn mửa, đôi khi sốt cao rét run. Triệu chứng nặng và kéo dài dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải thậm chí nhiễm khuẩn huyết tử vong.
– Những điều nên làm:
- Thường xuyên rửa tay sạch sẽ trước khi ăn hay khi chuẩn bị đồ ăn/ uống.
- Nên ăn chín, uống sôi, lưu trữ thức ăn chưa dùng trong tủ lạnh.
- Đi khám sớm nếu phát hiện các dấu hiệu sau: Tiêu chảy hoặc nôn ói quá nhiều lần hoặc kéo dài nhiều ngày. Cảm giác mệt lả, khát nước nhiều, chóng mặt hoặc choáng váng. Đi ngoài phân có nhầy máu. Có sốt hay đau bụng nhiều. Đang có thai hoặc có kèm theo các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, suy tim, suy thận…
– Những điều không nên làm:
- Không dám ăn hoặc uống vì sợ bị ói hoặc tiêu chảy nhiều hơn: Khi bị rối loạn tiêu hóa, cơ thể đang bị mất nước và điện giải qua phân hoặc chất nôn, việc uống nhiều nước hơn và tiếp tục những khẩu phần ăn vệ sinh đủ dinh dưỡng sẽ giúp cơ thể chống chọi tốt và vượt qua bệnh. Nếu bị nôn ói nhiều, hãy uống từng ngụm nhỏ, nhiều lần.
- Tự uống thuốc cầm tiêu chảy: ví dụ như loperamide, thuốc này làm giảm nhu động ruột, giảm số lần đi ngoài nhưng cũng chính vì thế mà các chất độc tố, vi khuẩn xấu trong ruột không được đào thải ra ngoài sớm, có thể gây ra nhiễm trùng nhiễm độc nặng nề nhiễm khuẩn huyết, tử vong.
2.Say nắng/ cảm nắng (Heat exhaustion).
– Nguyên nhân: nắng nóng nhiệt độ môi trường cao làm cơ thể tiết mồ hôi để giải nhiệt, nhưng độ ẩm không khí cao trong mùa hè làm cho mồ hôi khó bay hơi, cơ thể chưa giải nhiệt tốt, thậm chí còn phải nhận thêm nhiệt từ môi trường xung quanh nên lại tiết nhiều mồ hôi nữa.
Điều này dễ xảy ra khi hoạt động thể thao ngoài trời dưới nắng nóng trong thời gian dài. Mất nhiều mồ hôi sẽ làm cơ thể mất nhiều nước và điện giải, nếu không được bồi phụ cơ thể sẽ rơi vào tình trạng say nắng với các triệu chứng sau: vã mồ hôi nhiều, da tái nhợt, đau đầu, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn, chuột rút chân tay, đau quặn bụng, nhịp tim nhanh nhịp thở nhanh. Nếu không được xử trí kịp thời các triệu chứng trên sẽ nặng dần và tình trạng say nắng có thể chuyển thành nặng hơn là sốc nhiệt, có thể nguy hiểm đến tính mạng.
– Những điều nên làm:
- Đưa người bệnh vào nơi có bóng mát, đặt bệnh nhân nằm xuống, nới lỏng quần áo, chườm mát.
- Nước là quan trọng nhất, bổ xung nước thường xuyên để đề phòng mất nước, có thể là nước lọc, nước khoáng, nước trái cây…
- Làm mát cơ thể bằng cách lấy khăn lau người, phun sương…
- Nếu sau 30 phút mà thấy các triệu chứng không cải thiện thì đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất vì say nắng có thể thành sốc nhiệt.
- Phòng ngừa say nắng: mặc quần áo rộng rãi nhẹ nhàng, bảo vệ da tránh da tiếp xúc trực tiếp với nắng: đội nón rộng vành, đeo kính, sử dụng kem chống nắng, uống nhiều nước…
– Những điều không nên làm:
- Không phơi nắng trong giờ cao điểm nắng nóng mặt trời (từ 10h-16h).
- Tránh các hoạt động gắng sức trong thời tiết nóng
- Không bù nước bằng rượu bia hoặc những thứ có cồn, có ga vì chất cồn có tính lợi tiểu sẽ làm cơ thể mất nước thêm.
- Không nên tự ý sử dụng các dung dịch bù nước điện giải khi chưa có chỉ định của nhân viên y tế.
- Không để trẻ em trong xe ô tô đóng kín cửa dưới trời nắng.
3.Bỏng nắng/ bỏng nắng (Sunburn)
– Cháy nắng là vùng da đỏ, đau và có cảm giác nóng khi chạm vào, nó thường xuất hiện trong vòng vài giờ sau khi tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời, có thể gây ra các tổn thương da cấp tính, gọi là bỏng nắng và tiềm ẩn nguy cơ ung thư da sau này.
– Các triệu chứng của bỏng nắng:
- Da trở nên ửng đỏ, sờ thấy nóng và đau rát (bỏng độ I)
- Sau vài ngày lớp da ngoài cùng chết và bong tróc da, có thể thành từng mảng.
- Các vết rộp da (bóng nước) có thể xuất hiện (bỏng độ II), khi vỡ có thể gây nhiễm khuẩn da.
- Có thể kèm theo các triệu chứng của cảm nắng nói trên.
– Những điều nên làm: Tránh các sinh hoạt ngoài trời nắng, đội nón rộng vành, tránh để da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng, sử dụng kem chống nắng, uống nhiều nước…
– Lưu ý: Việc ngâm mình trong nước dưới trời nắng còn có thể làm da dễ bị bỏng nắng hơn. Tia UV có thể xuyên qua bóng râm do mây, và có thể phản chiếu khi tiếp xúc với các bề mặt như bê tông, cát, nước.
Say nắng, cháy nắng và rối loạn tiêu hóa là những vấn đề sức khỏe thường gặp khi đi du lịch vào mùa hè nắng nóng. Việc chủ động phòng ngừa bệnh là việc làm cần thiết. Việc nắm rõ kiến thức và nhận biết được các dấu hiệu của bệnh giúp ta giải quyết nguyên nhân và can thiệp điều trị sớm là hết sức quan trọng.
