“Ngày Vi chất dinh dưỡng” (ngày 01 – 02/6 hàng năm) là dịp quan trọng nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về vai trò thiết yếu của vi chất trong việc phát triển thể chất và trí tuệ, đặc biệt đối với trẻ em và phụ nữ mang thai.
Ngày Vi chất dinh dưỡng năm 2025 với thông điệp “Vi chất dinh dưỡng rất cần thiết cho quá trình tăng trưởng, phát triển về thể lực, tầm vóc và trí tuệ , nâng cao sức khỏe, tăng cường đề kháng của cơ thể.”
Vi chất dinh dưỡng là gì và tầm quan trọng của vi chất dinh dưỡng
Vi chất dinh dưỡng là những dưỡng chất mà cơ thể chỉ cần một lượng rất nhỏ, nhưng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình phát triển, tăng trưởng, miễn dịch và trao đổi chất. Bao gồm: vitamin A, vitamin D, sắt, kẽm, i-ốt, canxi, folate…
Có gần 30 loại vitamin và khoáng chất mà cơ thể con người không thể tự sản xuất. Thiếu vi chất có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng như:
Thiếu vitamin A: Gây khô mắt, mù lòa, suy giảm miễn dịch.
Thiếu sắt: Dẫn đến thiếu máu, mệt mỏi, giảm khả năng học tập và làm việc.
Thiếu kẽm: Ảnh hưởng đến tăng trưởng và sức đề kháng ở trẻ nhỏ.
Thiếu i-ốt: Gây bướu cổ, suy giáp, ảnh hưởng đến trí tuệ.
Dấu hiệu nhận biết cơ thể bị thiếu vi chất dinh dưỡng
Những người có nguy cơ thiếu hụt vi chất dinh dưỡng là người già, trẻ em, phụ nữ có thai, những người có chế độ ăn kiêng hạn chế và những người không ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả.
Dấu hiệu cho thấy cơ thể đang bị thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em:
Bộ Y tế khuyến nghị trẻ từ 6 – 36 tháng cần được uống vitamin A liều cao bổ sung 2 lần/năm (đợt 1 vào ngày 1 và 2/6, đợt 2 vào ngày 1 và 2/12 hằng năm) để phòng các bệnh về mắt như mù lòa, quáng gà.
Thiếu kẽm: Tóc khô, móng tay, móng chân của trẻ mềm, rất dễ bị gãy, khó lành vết thương, cơ nhão, biếng ăn, chậm phát triển chiều cao, thiểu năng sinh dục, trẻ dễ mắc các bệnh nhiễm trùng do sức đề kháng thấp.
Thiếu sắt: Da, môi, móng tay có màu tái xanh, nhợt nhạt, hay ngứa, trẻ hay mệt mỏi, kém tập trung.
Thiếu canxi, vitamin D: Trẻ sơ sinh hay đổ mồ hôi trộm, bị rụng tóc vành khăn, ngủ không ngon giấc, trẻ chậm mọc răng, chân vòng kiềng, biến dạng xương lồng ngực.
Thiếu vitamin A: Biểu hiện trẻ thiếu vitamin A như mọc răng không đều, chậm lớn, da khô, nhăn nheo, khô mắt, quáng gà, hay ốm vặt do sức đề kháng thấp, trí nhớ thấp.
Thiếu vitamin B: Trẻ hay bị nhiệt miệng, da nóng, phù nề, dễ viêm, rối loạn tiêu hóa, hay buồn nôn, nôn, biếng ăn.
Thiếu vitamin C: Trẻ hay sưng, chảy máu nướu răng, nhiệt miệng và lưỡi, hay ốm vặt, mệt mỏi.
Dấu hiệu nhận biết cơ thể đang thiếu vi chất dinh dưỡng ở người trưởng thành:
Một số dấu hiệu của cơ thể khi thiếu vi chất ở người trưởng thành
Canxi: Ngón tay tê, ngứa ran và nhịp tim bất thường
Vitamin D: Mệt mỏi, đau xương, thay đổi tâm trạng, v.v…
Kali: Yếu cơ, táo bón, rối loạn nhịp tim, v.v…
Sắt: Mệt mỏi, khó thở, tay chân lạnh, móng tay giòn, v.v…
Vitamin B12: gây tê, mệt mỏi, sưng lưỡi, v.v…
Folate: gây mệt mỏi, tiêu chảy, viêm lưỡi (lưỡi dầy, trơn láng, mất gai lưỡi), v.v…
Magie: gây chán ăn, Buồn nôn, Mệt mỏi, v.v…
8 nguyên tắc phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng
Theo Tiến sĩ Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng khoa Dinh dưỡng – Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ, cách tốt nhất để tránh hoặc khắc phục tình trạng thiếu hụt chất dinh dưỡng là thực hiện một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất dinh dưỡng. Để phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng, cần thực hiện 8 nguyên tắc sau:
Nguyên tắc 1: Bữa ăn hằng ngày cần đa dạng, phối hợp nhiều loại thực phẩm; ưu tiên lựa chọn, sử dụng thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng; thực phẩm được tăng cường vi chất dinh dưỡng.
Nguyên tắc 2: Cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Nuôi trẻ bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu; cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn cùng chế độ ăn bổ sung hợp lý.
Nguyên tắc 3: Sử dụng các thực phẩm giàu vi chất dinh dưỡng sẵn có ở địa phương cho bữa ăn hằng ngày của trẻ; thêm mỡ hoặc dầu ăn để tăng cường hấp thu tốt các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D, vitamin E, vitamin K.
Nguyên tắc 4: Cho trẻ trong độ tuổi uống vitamin A liều cao một năm 2 lần theo hướng dẫn của trạm y tế xã, phường.
Nguyên tắc 5: Trẻ trên 2 tuổi cần được uống thuốc tẩy giun định kỳ một năm 2 lần. Thực hiện vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trường để phòng chống nhiễm giun, sán.
Nguyên tắc 6: Phụ nữ tuổi sinh đẻ và phụ nữ có thai cần uống viên sắt, axit folic hoặc viên đa vi chất theo hướng dẫn.
Nguyên tắc 7: Tiếp xúc ánh nắng hằng ngày, đúng cách để dự phòng thiếu vitamin D.
Tiếp xúc ánh nắng hằng ngày, đúng cách để dự phòng thiếu vitamin D
Nguyên tắc 8: Đảm bảo an toàn thực phẩm góp phần phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng.
Hãy bắt đầu thay đổi từ những bữa ăn nhỏ mỗi ngày để tạo nên sự thay đổi lớn cho sức khỏe của bạn, gia đình và cộng đồng. Cùng nhau, chúng ta có thể xây dựng một tương lai tươi sáng – nơi mọi người đều được nuôi dưỡng đầy đủ và phát triển toàn diện.
Nếu bạn nghi ngờ mình hoặc người thân trong gia đình bị thiếu vi chất dinh dưỡng, hãy đến kiểm tra tại các cơ sở y tế. Xét nghiệm máu có thể giúp xác định bạn có bị thiếu chất hay không. Và nếu đang gặp phải tình trạng thiếu vi chất dinh dưỡng, bác sĩ và các chuyên gia dinh dưỡng có thể tư vấn bổ sung vi chất bị thiếu hụt cho bạn.
Liên hệ đặt lịch khám ngay hôm nay tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ qua hotline: 1800 888 989
