Say nóng, say nắng thường xảy ra vào mùa hè, đặc biệt trong những ngày nắng nóng cao điểm, nhiệt độ tăng cao đột ngột. Bị say nóng, say nắng không chỉ khiến chúng ta mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, đau nhức đầu… mà còn có khả năng dẫn đến đột quỵ. Nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn tới di chứng thần kinh không hồi phục hoặc tổn thương đa cơ quan, thậm chí tử vong.
Say nóng, say nắng là gì?
Say nóng là tình trạng tăng thân nhiệt do tiếp xúc với nhiệt độ môi trường tăng cao và/ hoặc tăng hoạt động thể lực quá mức, vượt quá khả năng điều hòa của trung khu điều nhiệt dẫn đến rối loạn mất khả năng kiểm soát thân nhiệt. Say nóng có thể phát triển thành say nắng.
Say nắng hay còn gọi là sốc nhiệt (heat troke) là tình trạng tăng thân nhiệt nghiêm trọng (>40 độ C) kèm theo rối loạn hoạt động của các cơ quan như thần kinh, tuần hoàn, hô hấp do tác động của nắng nóng hoặc các hoạt động thể lực quá mức.
Biểu hiện khi bị say nóng, say nắng
*Lưu ý: Khi thân nhiệt tăng quá cao còn gây rối loạn điện giải nặng, rối loạn thăng bằng nội môi, có thể xuất huyết (xuất huyết kết mạc, đái ra máu, ỉa ra máu) do rối loạn đông máu, nặng hơn nữa là suy đa phủ tạng dẫn đến tử vong.
Cách xử trí say nóng, say nắng
Khoảng thời gian 1 giờ sau khi bị say nóng, say nắng được coi là “thời điểm vàng” để cấp cứu. Do đó, khi phát hiện người bệnh có biểu hiện say nắng, say nóng phải hết sức chú ý đến việc cấp cứu ban đầu tại hiện trường. Nếu người bệnh bất tỉnh, không có dấu hiệu tuần hoàn (thở, ho hoặc cử động) thì thực hiện hô hấp nhân tạo.
Nguyên nhân dẫn đến say nóng, say nắng
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến say nóng, say nắng như:
– Trẻ em hoặc người già vì khả năng điều nhiệt, thích nghi kém với nắng nóng.
– Tập luyện hoặc làm việc trong môi trường nắng nóng, mất nước nhưng không uống đầy đủ nước và trang bị đồ bảo hộ không phù hợp.
– Những người đang dùng một số loại thuốc làm giảm tiết mồ hôi: lợi tiểu, chẹn beta, kháng cholinergic, ethanol, kháng histamine.
– Những người có tình trạng bệnh lý, sốt, rối loạn nội tiết tố, béo phì, ….
Các biện pháp phòng ngừa say nóng, say nắng
– Khi phải làm việc trong môi trường nắng nóng, cần chuẩn bị đầy đủ các trang phục, thiết bị phù hợp như quần áo bảo hộ lao động, mũ bảo hộ, nón rộng vành, kính râm… Nên nghỉ ngơi định kỳ sau khoảng 45 phút đến 1 tiếng làm việc liên tục ở nơi nắng nóng, nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát từ 10 – 15 phút.
– Vào mùa nắng nóng, chúng ta cần uống nhiều nước, ăn các loại thức ăn mát, rau củ quả chứa nhiều kali như: rau đay, mồng tơi, rau má, cà chua… Thường xuyên uống nước dù chưa cảm thấy khát. Có thể uống nước có pha một chút muối hoặc uống dung dịch oresol, nước trái cây, tránh xa đồ uống có ga.
– Khi vừa đi nắng về, đây là thời điểm cơ thể tiết ra nhiều mồ hôi, nhiệt độ cơ thể cao, nếu tắm ngay sẽ làm thay đổi thân nhiệt đột ngột, rất nguy hiểm, có thể dẫn đến đột quỵ.
– Không được để trẻ em hoặc bất kỳ ai trong xe hơi đỗ, tắt máy, trong thời tiết nắng nóng dù chỉ để trong thời gian ngắn, do nhiệt độ trong xe hơi có thể tăng hơn 11 độ C chỉ trong 10 phút.
Người bị say nóng, say nắng nếu không xử trí kịp thời có thể dẫn tới di chứng thần kinh không hồi phục hoặc tổn thương đa cơ quan, thậm chí tử vong. Do vậy, khi bị say nóng, say nắng, người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra, theo dõi sức khỏe và có những biện pháp xử lý chính xác, kịp thời. Cùng Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ tìm hiểu những cách xử trí kịp thời khi có những dấu hiệu say nóng say nắng: https://www.facebook.com/benhviendakhoatinhphutho/videos/227867609884083
Hiện nay, Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ đã và đang triển khai Dịch vụ khám chữa bệnh tại nhà, hỗ trợ kịp thời cho người bệnh có nhu cầu thăm khám sức khỏe mà không cần phải ra ngoài khi thời tiết nắng nóng. Mọi chi tiết xin liên hệ:
Tổng đài chăm sóc khách hàng
Tải về ứng dụng BỆNH VIỆN ĐA KHOA TỈNH PHÚ THỌ để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn và trao đổi trực tuyến với bác sĩ Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ mọi lúc mọi nơi.
