Chấn thương cột sống cổ cao chiếm 25% tổng số bị chấn thương cột sống cổ. Lứa tuổi thường gặp từ 15-30 tuổi, nam gặp nhiều hơn nữ. Nguyên nhân chủ yếu là tai nạn giao thông, sau đó là ngã và tai nạn thể thao.
Người bệnh L.M.Đ (nam giới, 53 tuổi, Thanh Ba – Phú Thọ), người bệnh Đ được chuyển tuyến từ bệnh viện huyện Thanh Ba xuống Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ ngày 01/10/2019 trong tình trạng đau cột sống cổ, hạn chế vận động.
Qua thăm khám và làm các xét nghiệm cận lâm sàng, kết quả cho thấy: người bệnh Đ bị chấn thương cột sống cổ gãy cũng sau C2 (Hangman”s fracture) type IIa mất vững do tai nạn giao thông, đây là một hình thái hiếm gặp trong chấn thương cột sống cổ. Cơ chế tổn thương do cổ bệnh nhân bị cúi quá mức khi chấn thương
Hình ảnh minh hoạ phân loại gẫy cung sau C2 của Levine và Edwards
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật cho bệnh nhân bằng phương pháp đi lối trước để nắn chỉnh trượt, cố định cột sống C2-C3 bằng nẹp vít nhằm tránh những rủi ro cho người bệnh.
Theo Bác sĩ Vi Trường Sơn – Khoa Ngoại thần kinh – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ: Cột sống cổ bao gồm 7 đốt sống liên kết với nhau bởi các đĩa đệm, hệ thống cơ và dây chằng. Dựa vào đặc điểm giải phẫu cũng như chức năng, cột sống cổ được chia làm 2 vùng là cổ cao (từ C3 đến C1), cổ thấp (từ C4 đến C7). Hangman”s fracture có nghĩa là gãy kiểu người treo cổ, theo y văn thì hình thái chấn thương gãy cung sau C2 thường gặp ở thời trung cổ ở các nạn nhân bị trừng phạt bằng hình thức treo cổ. Hàng năm, ở Mỹ có khoảng 200.000 người bị chấn thương cột sống. Trong đó, phần lớn bị chấn thương cột sống cổ. 45%-60% bệnh nhân bị thương tổn thần kinh và 17% bị tử vong. Chấn thương cột sống cổ cao chiếm 25% tổng số bị chấn thương cột sống cổ. Lứa tuổi thường gặp từ 15-30 tuổi, nam gặp nhiều hơn nữ. Nguyên nhân chủ yếu là tai nạn giao thông, sau đó là ngã và tai nạn thể thao.
Đối với trường hợp người bệnh Đ nói trên, các bác sĩ đã lựa chọn đường vào phẫu thuật lối trước (ACDF) do gãy cung sau C2 kèm theo có trượt và tổn thương đĩa đệm C2-C3 trên phim Xquang và Cộng hưởng từ, đây là kỹ thuật khó vì đốt sống C2-C3 ở trị trí rất cao nên khó tiếp cận. Nhờ có sự hỗ trợ của các phương tiện hiện đại như kính vi phẫu thuật, hệ thống khung đỡ Mayfield, dụng cụ nẹp vít cố định cột sống, sau 2 tiếng đồng hồ, êkip mổ đã phẫu thuật thành công cho người bệnh sớm hơn dự định 30 phút.
Hình ảnh Xquang cột sống cổ sau mổ
Bác sĩ Vi Trường Sơn khuyến cáo, người dân khi bị các chấn thương có dấu hiệu đau cột sống cổ nên được sơ cứu đúng cách và chuyển tới đúng chuyên khoa thần kinh – cột sống để tránh bỏ sót tổn thương.
Hoa Lê
