Tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, Khoa Chẩn đoán hình ảnh phối hợp với Trung tâm Ung bướu đã áp dụng phương pháp can thiệp nút tắc mạch điều trị ung thư gan nhiều năm nay, hàng năm đã có hàng trăm trường hợp được can thiệp nút mạch và với tỷ lệ can thiệp nút tắc hoàn toàn khối u > 90% số người bệnh, nhiều người bệnh đã cho kết quả hoại tử khối u hay khống chế hoàn toàn khối u gan trong nhiều năm. Khoa Chẩn đoán hình ảnh đã áp dụng kỹ thuật nút mạch với những vật liệu tải thuốc (hoá chất) hiện đại bậc nhất đó là các loại hạt vi cầu được nhập khẩu từ Mỹ, Anh và Nhật Bản đã đem lại hiệu quả điều trị cao. Hiện tại, các loại hạt vi cầu tải hoá chất và hầu hết các dụng cụ can thiệp đều được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán nên người bệnh đã giảm được chi phí đáng kể khi điều trị tại Bệnh viện.
Ung thư gan là loại ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam. Theo số liệu của Globocan, năm 2018 ung thư gan mới mắc chiếm tỷ lệ 15,4 % chung cho cả hai giới (tổng số 25335 trường hợp), nếu tính riêng cho nam giới, thì tỷ lệ ung thư gan là 21,5%, có nghĩa là cứ 5 nam giới chẩn đoán mới mắc ung thư thì có hơn một người bị ung thư gan.
Hiện nay, số lượng người bệnh được chẩn đoán ung thư gan lần đầu ở giai đoạn sớm chiếm tỷ lệ rất thấp trong khi đó số người bệnh được chẩn đoán ở giai đoạn tiến triển hay giai đoạn muộn lại chiếm tỷ lệ cao, do vậy việc điều trị và tiên lượng gặp nhiều khó khăn.
Y học hiện đại ngày nay đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán ung thư gan (như chụp cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ, xét nghiệm máu và sinh thiết u gan chẩn đoán), và có nhiều tiến bộ trong điều trị ung thư gan (phẫu thuật cắt gan, nút tắc mạch điều trị, phá huỷ khối u bằng nhiệt, bằng vi sóng, thuốc nhắm trúng đích), trong đó phương pháp điều trị nút tắc mạch là phương pháp được áp dụng khá phổ biến.
Phương pháp nút tắc mạch điều trị ung thư gan đã được chứng minh có hiệu quả cao trong khống chế, kiểm soát sự phát triển của khối u, giảm tỷ lệ tử vong, tăng tỷ lệ sống trên 5 năm.
Hình ảnh Bác sĩ thực hiện can thiệp nút mạch
Phương pháp nút tắc mạch có nhiều ưu điểm như ít xâm lấn, điều trị từ những khối u nhỏ ở vị trí sâu, không thể phẫu thuật cắt gan đến những khối u lớn quá giai đoạn phẫu thuật. Hơn nữa, khi thực hiện thủ thuật, người bệnh không phải gây mê, chỉ gây tê vị trí đưa kim chọc vào mạch máu vùng bẹn hoặc vùng cổ tay, hoàn toàn tỉnh táo trao đổi với Bác sĩ. Thời gian thực hiện thủ thuật ngắn, người bệnh nhanh chóng phục hồi sức khoẻ sau can thiệp. Đặc biệt là rất ít tai biến và biến chứng.
Một số trường hợp được điều trị ung thư gan bằng phương pháp nút mạch tại BVĐK tỉnh Phú Thọ trong thời gian qua:
1, Người bệnh Âu Văn Q, sinh năm 1951, phát hiện khối u gan phải kích thước 10,1 x 9,6cm vào tháng 10 năm 2017. Người bệnh đã được các Bs tư vấn và được thực hiện thủ thuật nút mạch tổng cộng 3 lần, người bệnh đi tái khám thường xuyên, hiện tại khối u của bác đã teo nhỏ đi rất nhiều và các lần chụp phim gần đây khối u không ngấm thuốc (tức là đã khống chế hoàn toàn khối u và hiện tại không có tái phát). Hiện tại, người bệnh rất vui với kết quả điều trị và vẫn tuân thủ việc tái khám thường xuyên để các Bs đánh giá và xử lý ngay nếu có những bất thường sảy ra.
Hình ảnh chụp cộng hưởng từ người bệnh Âu Văn Q, tháng 10/2017, khối u lúc được chẩn đoán kích thước 10,1 x 9,6 cm.
Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính tháng 6 năm 2020, khối u còn kích thước rất nhỏ và không ngấm thuốc, không có dấu hiệu tái phát.
- Người bệnh Cao Văn C, 62 tuổi, phát hiện ung thư gan tháng 2 năm 2020, khối u gan rất lớn, kích thước ~ 10,7 cm. Người bệnh đã được điều trị bằng phương pháp nút tắc mạch bằng hạt vi cầu tải hoá chất, tổng số 3 lần nút. Hiện khối u đã hoại tử gần hoàn toàn, còn một phần nhỏ ngấm thuốc, các Bác sĩ đang theo dõi để xử lý trong thời gian tới.
Hình ảnh chụp CLVT của người bệnh Cao Văn C, khối u gan kích thước 10,7 x 9,3 cm khi được chẩn đoán.
Hình ảnh khối u gan sau khi nút mạch đã hoại tử gần hoàn toàn, phim chụp tháng 10/2020.
- Người bệnh Nguyễn Thị T, 60 tuổi, chẩn đoán ung thư gan trái từ năm 2019, đã điều trị phẫu thuật cắt gan trái, sau đó thấy tái phát ở diện cắt gan và ở nhu mô gan phải, đã điều trị bổ sung bằng can thiệp nút tắc động mạch gan và đốt sóng cao tần ổn định. Tháng 10/2020, người bệnh khám định kỳ phát hiện tái phát nhiều ổ ở gan phải, đã điều trị tiếp bằng nút mạch với hạt vi cầu tải hoá chất. Khám lại sau can thiệp 1 tháng, trên phim chụp cắt lớp vi tính, các khối u đã hoại tử hoàn toàn.
Phim chụp mạch người bệnh Nguyễn Thị T, trước can thiệp có nhiều khối u gan ngấm thuốc.
Phim chụp mạch người bệnh Nguyễn Thị T, sau can thiệp nút tắc mạch bằng hạt vi cầu tải hoá chất, không thấy các khối u ngấm thuốc nữa.
Phim chụp cắt lớp vi tính sau 1 tháng can thiệp, các khối u đã hoại tử hết.
Việc sàng lọc, tầm soát ung thư gan từ sớm còn có thể giúp phát hiện được những yếu tố nguy cơ gây ra bệnh này. Qua đó, các bác sĩ sẽ có biện pháp cụ thể hoặc đưa ra lời khuyên hợp lý giúp bạn kiểm soát tốt những yếu tố đó đồng thời ngăn ngừa để chúng không phát triển thành ung thư. Các bác sĩ cũng khuyến cáo người dân nên chủ động khám sức khỏe định kì nhằm giảm thiểu được tỷ lệ mắc cũng như số người tử vong vì căn bệnh quái ác này.
BS Trần Quang Lục
