Gây tê đám rối thần kinh cánh tay (ĐRTKCT) là một kỹ thuật gây tê vùng thực hiện bằng cách đưa thuốc tê vào khu vực đám rối thần kinh cánh tay để làm mất cảm giác đau ở vùng đám rối cánh tay chi phối.
Người bệnh N.V.L (47 Tuổi, Trung Châu – Đan Phượng – Hà Nội) vào viện vì bị máy kẹp vào ngón tay trái. Sau tai nạn, bệnh nhân đau nhiều, chảy máu vết thương, được chuyến đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ.
Tại đây, bệnh nhân được các bác sĩ thăm khám lâm sàng, làm các xét nghiệm cận lâm sàng phù hợp và được chẩn đoán: Vết thương khuyết hổng da ngón cái tay trái do TNLĐ. Sau khi hội chẩn thống nhất, các bác sĩ đưa ra chỉ định phẫu thuật xử lý vết thương ngón tay.
Trước phẫu thuật, người bệnh được các bác sĩ Khoa Gây mê hồi sức khám tiền mê đủ điều kiện để phẫu thuật. Bệnh nhân và người nhà được tư vấn về phương pháp vô cảm, ưu điểm, nhược điểm và biến chứng có thể xảy ra. Sau khi được tư vấn và giải thích kĩ càng, bệnh nhân thống nhất với các bác sĩ sử dụng phương pháp vô cảm gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn siêu âm trong quá trình phẫu thuật.
Ca phẫu thuật diễn ra trong 45 phút. Sau phẫu thuật, bệnh nhân toàn trạng ổn định, được chuyển về khoa lâm sàng tiếp tục điều trị.
Gây tê đám rối thần kinh cánh tay là một kỹ thuật gây tê vùng cơ bản, được áp dụng rộng rãi trên lâm sàng nhờ tính đơn giản. Tuy nhiên gây tê đám rối thần kinh cánh tay có tỉ lệ thất bại còn cao do chưa phong bế hoàn toàn đám rối thần kinh nên bệnh nhân vẫn đau, vẫn có tai biến, thậm chí nguy hiểm như ngộ độc thuốc tê, tiêm thuốc vào khoang ngoài màng cứng, tổn thương phổi – màng phổi, liệt thần kinh hoành…
Nguyên nhân do gây tê đám rối thần kinh cánh tay chủ yếu vẫn được tiến hành bằng phương pháp gây tê mò. Để phòng tránh tối đa các tai biến, người gây mê cần phải hiểu giải phẫu, nắm vững chỉ định, chống chỉ định, nắm vững quy trình kĩ thuật và cần có phương tiện hỗ trợ như máy siêu âm.
Gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn siêu âm là một kỹ thuật mới với nhiều ưu điểm
– An toàn, ít tai biến, biến chứng
– Thao tác nhanh gọn và chính xác, tỉ lệ thành công cao
– Kết quả giảm đau tốt
– Ít ảnh hưởng tới chỉ số sinh tồn: nhịp tim, huyết áp và độ bão hòa oxy
– Giảm được các tác dụng phụ của thuốc mê và các biến chứng khi gây mê đặc biệt là những bệnh nhân có bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, hen phế quản…
– Không cần sử dụng Morphin và các tiền chất morphin, giúp tránh các tác dụng phụ của Morphin như: buồn nôn, nôn, bí tiểu, táo bón, gây nghiện
– Bệnh nhân hồi phục sớm sau phẫu thuật, nâng cao chất lượng cuộc sống
– Chi phí thấp
Nhược điểm:
– Đòi hỏi người gây mê được đào tạo bài bản, nắm rõ quy trình kĩ thuật, sử dụng thành thạo trang thiết bị, khéo léo
– Cần được trang bị máy móc, trang thiết bị như máy siêu âm, phương tiện theo dõi
Chỉ định ngoại khoa
Các phẫu thuật ở chi trên từ vai đến bàn tay đặc biệt cho các bệnh nhân có chống chỉ định gây mê toàn thân
Chỉ định nội khoa
– Điều trị đau do bị bệnh viêm dây thần kinh (zona) hoặc đau ở các mỏm cụt.
– Đau ở tay do tập luyện thể dục thể thao.
– Các trường hợp thiếu máu chi trên gây đau.
Chống chỉ định
– Bệnh nhân không đồng ý.
– Bệnh nhân dị ứng với thuốc tê.
– Nhiễm trùng vùng gây tê.
– Bệnh nhân động kinh, tâm thần…
– Không gây tê đám rối thần kinh cánh tay 2 bên cùng một thời điểm vì dễ dẫn đến ngộ độc thuốc tê do quá liều
– Không gây tê đám rối thần kinh cánh tay trên xương đòn khi có bệnh lý ở phổi bên đối diện (tràn máu, tràn khí khoang màng phổi…)
Taị Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, gây tê đám rối thần kinh cánh tay dưới hướng dẫn siêu âm là một kỹ thuật được thực hiện thường quy. Kỹ thuật này được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ được đào tạo bài bản và chuyên sâu. Hiện nay, chúng tôi hoàn toàn toàn tự tin làm chủ kỹ thuật này.
Với việc không ngừng cập nhật và áp dụng những quy trình kỹ thuật mới, chúng tôi đã và đang nỗ lực nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, mang lại sự hài lòng cho người bệnh.
Bác sĩ Vũ Hồng Trang – Khoa Gây mê hồi sức
