Phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước là phương pháp tối ưu nhất cho những người bệnh có tổn thương dây chằng chéo trước hiện nay. Và chương trình tập luyện phục hồi chức năng sớm cho bệnh nhân sau phẫu thuật có vai trò rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả điều trị cũng như phòng ngừa các di chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật.
Vì sao cần tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước?
Sau phẫu thuật các chấn thương nói chung và phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước nói riêng thì tình trạng đau, sưng nề và tâm lý lo lắng là những rào cản lớn nhất khiến cho việc tập luyện phục hồi chức năng không được diễn ra đúng thời điểm.
Sau khi phẫu thuật, cần khoảng chín tuần để mảnh ghép ở khớp gối lành lại. Vì vậy, một chương trình phục hồi chức năng phù hợp sẽ giúp bảo vệ mảnh ghép này trong suốt quá trình phục hồi, giúp giảm đau, đảm bảo phục hồi sớm khả năng vận động, sức mạnh cơ, toàn bộ chức năng của khớp gối và khả năng hoạt động độc lập.
Thông qua việc tập thăng bằng và dáng đi, phục hồi chức năng cũng sẽ giúp bệnh nhân trở lại các hoạt động thể thao ở cường độ như trước đây một cách an toàn.
Khi nào người bệnh có thể tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước?
Thời điểm vàng để bắt dầu chương trình tập luyện phục hồi chức năng sau mổ tái tạo dây chằng chéo trước là 24h sau mổ. Các chuyên gia cho rằng, việc tập luyện sớm sau mổ khi bệnh nhân đang còn đặt dẫn lưu vết mổ là cơ hội rất tốt giúp lượng dịch tại vết mổ có thể ra ngoài tối đa, giúp phòng ngừa những di chứng có thể xảy ra như dính khớp gối, hạn chế vận động khớp gối, teo cơ… trái ngược hoàn toàn với 1 số tâm lý lo lắng, sợ hãi của bệnh nhân cho rằng đây là thời gian cần được “nghỉ ngơi” sau phẫu thuật.
Tác dụng của việc tập luyện phục hồi chức năng sớm sau phẫu thuật
Việc tập luyện phục hồi chức năng sớm sau phẫu thuật sẽ giúp hỗ trợ giảm đau và sưng viêm, thúc đẩy quá trình phục hồi những mô mềm vùng gối, hỗ trợ lưu thông máu và ngăn ngừa hình thành huyết khối sau phẫu thuật.
Giúp tăng khả năng vận động khớp, gia tăng sức mạnh các nhóm cơ, từ đó hạn chế tình trạng cứng khớp (thường xảy ra ở bệnh nhân phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước và rách sụn chêm).
Khi nằm viện, chương trình phục hồi chức năng sẽ bắt đầu vào ngày đầu tiên sau phẫu thuật và tiếp tục hàng ngày cho đến khi người bệnh xuất viện. Kĩ thuật viên vật lý trị liệu sẽ giúp người bệnh đẩy nhanh tiến trình lành bệnh bằng phương pháp kiểm soát đau và sưng cùng với liệu pháp chườm lạnh có áp lực. Thực hiện sớm việc vận động khớp gối không gây đau bằng việc tập khớp gối thụ động. Kĩ thuật viên vật lý trị liệu cũng sẽ hướng dẫn cho người bệnh cách bảo vệ mảnh ghép bằng các bài tập tăng sức mạnh cơ tứ đầu, tập luyện đi lại với nạng và hỗ trợ lên xuống cầu thang cùng với nạng.
Một số bài tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước
Khi tập các bài tập phục hồi chức năng sau phẫu thuật nội soi tái tạo dây chằng chéo trước, người bệnh sẽ cùng thực hiện với kĩ thuật viên vật lý trị liệu và cần tiếp tục tập khi đã được xuất viện. Một số bài tập thường được áp dụng:
Gập – duỗi và xoay tròn cổ chân: nhằm duy trì sự lưu thông máu ở bắp chân và phòng ngừa tình trạng huyết khối, gập bàn chân lên xuống 10 lần, sau đó xoay cổ chân theo chiều kim đồng hồ, rồi ngược chiều kim đồng hồ, mỗi hướng 10 lần và thực hiện trong hai hiệp.
Cơ tứ đầu: Cuộn một cái khăn và đặt dưới gối, gập bàn chân để gồng cơ tứ đầu. Giữ tư thế trong 10 giây sau đó thả lỏng trong 10 giây. Lặp lại động tác 10 lần và thực hiện trong hai hiệp.
Trượt gót chân: Gập khớp gối từ từ đến 90 độ, giữ tư thế trong 10 giây, sau đó duỗi khớp gối và thả lỏng trong 10 giây. Lặp lại động tác 10 lần và thực hiện trong hai hiệp.
Gập gối: Ngồi ở cạnh giường, duỗi thẳng chân phẫu thuật rồi dùng chân khỏe đỡ toàn bộ chân phẫu thuật, sau đó từ từ gập chân phẫu thuật lại dưới sự kiểm soát của chân khỏe. Để trở về tư thế thẳng chân, duỗi thẳng chân khỏe, bằng cách đó chân phẫu thuật sẽ duỗi theo chân này. Không được duỗi thẵng chân phẫu thuật mà không đỡ bên dưới bàn chân. Lặp lại động tác 10 lần.
Nâng thẳng chân: Giữ thẳng chân phẫu thuật và nâng lên khỏi giường. Giữ tư thế trong 5 giây, sau đó đặt chân xuống giường và thả lỏng trong 5 giây. Lặp lại động tác 10 lần và thực hiện trong 3 hiệp.
Tại bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ, chương trình tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân sau mổ nội soi tái tạo dây chằng chéo trước nói riêng và các phẫu thuật khác nói chung là 1 chương trình khép kín. Bệnh nhân sau khi phẫu thuật, sẽ được các bác sĩ ngoại khoa kết hợp cùng bác sĩ chuyên khoa phục hồi chức năng thăm khám, lượng giá ngay ngày đầu tiên sau mổ. Từ đó, đưa ra chương trình tập luyện phù hợp và tối ưu nhất cho người bệnh. Giúp người bệnh sớm quay trở lại với cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày cũng như phòng ngừa tối đa những di chứng có thể xảy ra sau phẫu thuật do chương trình tập luyện không phù hợp hoặc do không được tập luyện đúng thời điểm.
Trung tâm Y dược cổ truyền – Phục hồi chức năng – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ
Hotline: 0210.6254.089
