Trong điều trị đột quỵ não, sử dụng rTPA đường tĩnh mạch (thuốc tiêu sợi huyết / tiêu huyết khối hay với tên gọi Alteplase) là biện pháp được khuyến cáo hàng đầu cho bệnh nhân “nhồi máu não” trong giai đoạn cấp. Thời gian sử dụng thuốc càng sớm tỉ lệ thành công càng cao, thuốc được dùng cho bệnh nhân nhồi máu não có thời gian khới phát triệu chứng < 4.5 giờ.
Đột quỵ não là gì?
Đột quỵ não là một hội chứng lâm sàng đặc trưng bởi sự mất đột ngột cấp tính các chức năng của não, các triệu chứng thần kinh tương xứng với vùng não do động mạch bị tổn thương chi phối, không do nguyên nhân chấn thương. Đột quỵ não gồm 2 thể: nhồi máu não (tắc mạch não) và chảy máu não (vỡ mạch máu não).
Đột quỵ não là cấp cứu thần kinh thường gặp nhất, việc phát hiện và điều trị bệnh phải được khởi động càng sớm càng tốt.
Một số thông tin của thuốc tiêu sợi huyết
* Tác dụng và hiệu quả điều trị của thuốc:
– Thuốc tiêu sợi huyết có tác dụng làm tan huyết khối (cục máu đông làm tắc dòng chảy mạch máu não và gây ra đột quỵ nhồi máu não).
– Thuốc làm tái thông mạch máu não bị tắc, làm giảm tỉ lệ tàn tật và tăng khả năng phục hồi vận động của bệnh nhân sau đột quỵ não (tăng thêm 30% tỉ lệ không tàn phế hoặc tàn phế ở mức tối thiểu). Trung bình cứ 8 bệnh nhân được điều trị kịp thời bằng thuốc tiêu sợi huyết sẽ có 1 bệnh nhân khôi phục bình thường
* Một số nguy cơ khi dùng thuốc tiêu sợi huyết:
– Dị ứng thuốc
– Gây chảy máu não/ chảy máu nội tạng
– Biến chứng phù mạch đã được báo cáo với tỉ lệ khoảng 5%
* Chỉ định:
– Tuổi >18
– Thời gian khởi phát triệu chứng < 4.5 giờ
– Không có chảy máu trên phim chụp cắt lớp vi tính sọ não
– NIHSS 5-22 điểm (thang điểm đánh giá mức độ nặng của đột quỵ
* Một số chống chỉ định:
– Tiền sử chảy máu não đã biết
– Các triệu chứng gợi ý chảy máu dưới nhện
– Ung thư hóa
– Rối loạn đông máu
– Tiền sử đột quỵ não, phẫu thuật trong sọ hoặc chấn thương sọ não nặng trong 3 tháng gần đây
– Phẫu thuật lớn trong 14 ngày trước
– Huyết áp tâm thu cao không kiểm soát được (>185mmHg)
– Chảy máu tiêu hoá hoặc đường tiết niệu trong vòng 21 ngày trước
…..
Như vậy, không phải cứ đột quỵ não là có thể dùng thuốc tiêu sợi huyết và hiệu quả điều trị không phải 100%. Tuy nhiên, thuốc tiêu sợi huyết mở ra cơ hội cho bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não. Bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp này càng sớm thì càng tăng khả năng khôi phục hoàn toàn cũng như giảm tỉ lệ tàn tật mức thấp.
Trung tâm Đột quỵ – Bệnh viện đa khoa tỉnh Phú Thọ là một trong những cơ sở đi đầu trong việc sử dụng thuốc tiêu sợi huyết cho những bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não giai đoạn cấp. Tại đây, sử dụng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch đã trở thành phương pháp thường quy cho những bệnh nhân nhồi máu não cấp có chỉ định trong vòng 4,5 giờ từ khi khởi phát đột quỵ.
Trên địa bàn tỉnh Phú Thọ và các vùng lân cận, khi phát hiện các triệu chứng nghi ngờ đột quỵ não (VD: ý thức giảm đột ngột, nói ngọng, méo miệng, tê bì hoặc yếu một bên cơ thể, giảm hoặc mất thị lực, đau đầu, chóng mặt dữ dội….), người thân hãy gọi ngay đến Trung tâm Đột quỵ Phú Thọ với đường dây nóng: 0210.655.2288 để được hướng dẫn sơ cứu, vận chuyển bệnh nhân đến bệnh viện trong thời gian sớm và kịp thời nhất.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Lam
–
